Díli,07/03/2024 (LABEH)- Diretor Ezekutivu SASKAS, Joaquim Da Costa Freitas hateten, Forum Organizasaun Naun Governamental Timor-Leste (FONGTIL) halo asembleia jerál anual 2023 nian hodi reflesaun para atu hare esperiénsia ba pasadu, nune’e mós ba prezente no ba futuru
Diretor ezekutivu SASKAS haktuir, asembleia ne’e eventu ne’ebé mak membru sira hasoru malu para reflesaun sira nia ezistensia hanesan organizasaun sosiedade sivil ho mós ezistensia fongtil ne’ebé mak sai sumbrina ba organizasaun hanesan sosiedade sivil, espesifiku ba ong sira ho asosiasaun sira, i reflesaun ne’ebé mak sira ko’alia iha ne’ebá katak, sira atu hare esperiénsia ba pasadu, i nune’e mós ba prezente no ba futuru. Normalmente asembleia sempre ko’alia sira nia estatutu, i mós ko’alia kona-ba simu membru foun.
SASKAS la rezistu organizasaun sosiedade sivil, ne’ebé ida rezistu organizasaun sosiedade sivil ne’e Ministeriu Justisa (MJ) para bele halo notifikasaun i mós fo sira nia baze legal sai hanesan organizasaun legal, ne’ebé saskas rezistu de’it proposta ne’ebé mak tama.
“Ami la rezistu organizasaun sosiedade sivil, tanba ida atu rezistu ne’e mj, para bele halo notifikasaun no bele fo sira nia baze legal para sai hanesan organizasaun legal, tanba ne’e ami rezistu de’it proposta ne’ebé mak tama, ne’ebé proposta horseik tama iha ami nia fatin ne’e hamutuk 280 resin” tenik diretor ezekutivu SASKAS iha salaun Canossa has-laran , 7/03/2024
Nia dehan, proposta sira ne’e iha tempu badak ekipa ida sei halo selesaun, no selesaun ne’e mós involve husi ministeriu relevante sira, para depois foti desizaun proposta sira ne’ebé mak tama, nune’e mós nia hateten ona katak, ba oin, hahu husi governu, sosiedade sivil hotu, ita aposta ba kualidade.
Ne’ebé proposta sempre liga ho fundasaun, asosiasaun, orden relijioju, no kongregasaun, tanba organizasaun rezisténsia sira konsidera hanesan organizasaun sosiedade sivil hotu. Ne’ebé hotu-hotu tenki priense kriteria, tanba ba organizasaun sira ne’ebé priense kriteria foin bele hetan apoiu fundus husi governu.
Nune’e nia salienta, governu tau prioridade kategorizasaun hat, hanesan, primeiru ba organizasaun sosiedade sivil ne’ebé mak ajuda governu hodi promove Boa-governasaun, segundu mak edukasaun sidadania, para sidadaun hotu-hotu hatene nia dever ho ninia direitu.
Enkuantu kategorizasaun terseiru mak, empoderamentu komunitariu, tanba empoderamentu komunitariu ne’e iha ona ezizensia katak, importante organizasaun sosiedade sivil sira ne’ebé mak iha baze bainhira hetan tiha ona apoiu ne’e tenki hela iha baze, hodi organiza ka mobiliza komunidade para dezenvolve iha komunidade nia fatin. No ba kuartu nian mak, iha mós montante ituan para depois atu bele ajuda organizasaun sosiedade sivil nia forsa no sira nia an.
Tanba hanesan organizasaun iha mós ema bolu dehan, organizasaun sira saudavel ne’e preliense rekezitu saida de’it, tanba ida ne’e iha mós montante ituan ne’ebé mak bele fo organizasaun saudavel ne’e atu reforsa sira nia instituisaun.
Iha fatin hanesan prezidente fiskal FONGTIL inocenso de jesus xavier hateten, fongtil eziste besik tinan 30 ona, iha tempu indonézia nian lori mai, ne’ebé organizasaun 15 ne’ebé mak funda fongtil.
“Ohin tinan 2024, fongtil rezistradu iha data base ne’ebé mak membru permanente ne’e 270, i agora ami simu tan membru ami sei aprova hamutuk 28 ne’ebé mak pur volta 300 resin membru efetivu fongtil ninian”. Dehan inocêncio
Reportagem: Abrão da costa & Adão da costa
